Turismo de Galicia

Falamos de deuses, de homes, de viños... Falamos do encontro das beiras do Sil e do Miño, de canóns de 500 m de profundidade, de diminutos viñedos en escarpadas ladeiras que requiren un esforzo heroico. Algo único que só podes ver aquí.

É esta a Ribeira Sacra, o berce do lendario “Amandi”, un viño tan apreciado polos romanos que o consideraban o verdadeiro “ouro do Sil”. Un viño que séculos máis tarde os monxes beneditinos elaborarían en exclusiva para as adegas dos máis refinados papas.

Aínda que se trate dun dos mellores espazos naturais definidos polos dous grandes ríos, ninguén sabe onde comeza e remata exactamente a Ribeira Sacra. Poida que os seus límites verdadeiros veñan dados pola presenza das vides nas ladeiras de solaina. De aquí saían os viños de Amandi que acadaron sona de exquisitos xa en tempos do Imperio romano, e hoxe contan cunha Denominación de Orixe que os ampara.

De aquí saían os viños de Amandi que acadaron sona de exquisitos xa en tempos do Imperio romano

Os mosteiros foron exclaustrados e as augas remansadas en sucesivos encoros, pero a forza da paisaxe segue latexando en cada colleita dos seus froitos. Admira a difícil vendima nas fortes pendentes só cultivables en socalcos, na mellor mostra de paisaxe humanizada sen présa.

A natureza máis agreste atopa o seu sitio nos afloramentos graníticos revestidos de matogueiras e bosques de castiñeiros e carballos. As peculiares condicións climáticas das zonas máis resgardadas favorecen a presenza de especies mediterráneas como as sobreiras e os érbedos. Os rochedos altos das gargantas téñense citado en ocasións como un dos últimos refuxios das aves rapaces máis ameazadas. 

Unha das formas máis espectaculares de coñecer a Ribeira Sacra é pola auga. Os dous cursos fluviais son navegables en catamarán. O Sil desde os embarcadoiros ourensáns de Santo Estevo (Nogueira de Ramuín) e Abeleda (Castro Caldelas). O Miño desde a localidade luguesa de Belesar (O Saviñao). Os itinerarios turísticos teñen o seu percorrido polo corazón mesmo da paisaxe.

Os mosteiros máis apegados ao fluír do Sil son os de Santo Estevo de Ribas de Sil e o de Santa Cristina. Ao primeiro, convertido en establecemento hoteleiro, accédese desde a localidade de Luíntra (Nogueira de Ramuín) ou, se queremos alongar o camiño, polo mosteiro de San Pedro de Rocas (desvío na OU-536 en Tarreirigo, Esgos). O centro de interpretación do cenobio de Rocas, considerado o primeiro de Galicia, dálle valor engadido á visita. Ao de Santa Cristina, desde Parada de Sil por unha estrada de ida e volta. A baixada ata este mosteiro realízase entre a espesura de árbores centenarias. Tamén desde Parada de Sil, unha breve pista de terra conduce ata o denominado Balcóns de Madrid. Trátase dun miradoiro de vertixe sobre o abismo, e na outra beira do río veremos o santuario de Cadeiras (Sober) e a chaira de Monforte como horizonte. Non faltarán no camiño outros miradoiros, como a andamiaxe entre Vilouxe e Caxide onde o canón acada a súa máxima altitude.

Desde O Castro de Caldelas, cuxo castelo permite outear previamente a paisaxe, parte unha estrada que curva a curva se perde polos segredos da Ribeira Sacra.

O canón do Miño é de pendentes máis suaves, pero obriga ao río a dobrarse en maxistrais revoltas. Provocan un espectacular cambio de dirección, por exemplo, no lugar da Cova (O Saviñao), ás veces denominado como o Cabo do Mundo.

As abas orientadas ao sur embelécense de viñedos nun longo abrazo co río. A estrada local pola beira esquerda do río desde a aldea de Belesar é merecente de paseniño percorrido, principalmente en tempos de vendima e a posterior explosión colorida do outono.

Neste sector case todos os mosteiros están situados na marxe esquerda. As mellores posibilidades de acceso sitúanse desde Chantada e Monforte de Lemos. Igrexas como a da Cova, San Miguel de Eiré, San Fiz de Cangas; ou o convento de San Salvador na capital municipal de Pantón, Santo Estevo de Ribas de Miño e San Paio de Diomondi fan da Ribeira Sacra do Miño unha auténtica ruta do románico.

Sorprendentes paisaxes de socalcos para o cultivo da vides. As condicións climáticas permiten que especies tipicamente mediterráneas atopen aquí refuxio. Por exemplo, as sobreiras e os érbedos que acompañan ás manchas boscosas autóctonas de carballos e castiñeiros.

As aves rapaces como a aguia real e o falcón peregrino tamén atopa os seu hábitat nos rochedos de máis difícil acceso do canón.