Non se coñece a data exacta da súa fundación, pero a súa existencia está demostrada documentalmente desde o ano 1174. O rei Fernando II estableceu definitivamente a área da súa xurisdición, e na actualidade, son eses mesmos límites os que delimitan o municipio de Xunqueira.
En canto á distribución de espazos, este monumento divídese en dúas partes. En primeiro lugar, a igrexa, levantada durante a Idade Media. En segundo lugar, o mosteiro, o claustro e o mobiliario litúrxico, de épocas máis modernas. Hoxe, a igrexa funciona como templo parroquial e parte do mosteiro acolle as oficinas do Concello (no que nos poderán facilitar información sobre visitas).
A igrexa, declarada Monumento Nacional en 1980, ten planta basilical e componse de tres naves de 30 m de largo. A súa estética é austera, sinxela, algo característico das construcións do Císter. Aínda así, son dignos de admirar os capiteis historiados ou decorados con motivos vexetais da nave central. A portada norte, románica, tamén está decorada con motivos vexetais. Na porta da sancristía atoparemos volutas xónicas. Presenta un altar románico de pedra. O retablo maior (hai outros nas capelas laterais), foi realizado por Juan de Angés "O Mozo" e mostra as cruces de Calatrava e Alcántara, o escudo da Congregación de Castela, a Ascensión de María e varias escenas da vida de Xesús.
A fachada da igrexa é bastante posterior, xa que se rematou en 1801, data presente nunha inscrición. É de estilo neoclásico e acolle unha imaxe de San Bernardo. A torre do campanario divídese en dous niveis, de planta cuadrangular o primeiro e circular o superior.
O mosteiro foi románico nas súas orixes, pero a construción actual é posterior e foi realizada entre os séculos XVI e XVII. O claustro é a súa parte máis interesante. A súa disposición e estética son sinxelas, aínda que harmoniosas, o que lle confire un valor artístico innegable.
O artesoado do teito da entrada conta cunhas curiosas caricaturas, pintadas directamente sobre a madeira.

Hoxe en día alberga as oficinas do concello.