O río como bandeira
O bosque sagrado que significaba palabra latina lucus da que é doado derivar Lugo non se entende sen o río Miño, venerado coma un pai ata a actualidade. A Reserva da Biosfera abrangue desde as serras do norte ata o sur da cidade amurallada. En total, o corenta por cento da provincia de Lugo, que conta ademais con outras dúas reservas declaradas pola UNESCO, e máis da metade da súa poboación.
Estamos na conca alta, pero non rápida. Permítenos saborear o camiño con tranquilidade. Primeiro, Fonmiñá, gravado na memoria escolar como lugar de nacemento do río Miño, é ben merecente dunha visita que se prolongue ata as fontes máis altas da serra de Meira como o Pedregal de Irimia. Aquí acharemos un humilde regato entre grandes moles de pedra, acumulación de orixe glaciar.
As augas axiña se remansan nas paisaxes horizontais da comarca da Terra Chá. Outros ríos únense á rede fluvial e, sobre todo, gañan protagonismo as lagoas. Logo acaroase á cidade de Lugo cunha historia bimilenaria concentrada nas Murallas Romanas (Patrimonio da Humanidade) que poderemos percorrer integramente polo adarve. Pero a dez minutos extramuros chámanos o rumor paseniño das augas se andamos á procura dos bosques sagrados e outras marabillas naturais como as insuas ou illas de río.
As rutas da auga conectan e aproveitan os camiños de Santiago: o Camiño Francés, no límite sur da reserva; o Camiño Primitivo, que atravesa a cidade de Lugo; e o Camiño do Norte, procedente da cornixa cantábrica. Centos de quilómetros que amosan a convivencia histórica entre a natureza e as actividades humanas tradicionais da agricultura e a gandería.